kutubhona

Бирор фожеа юз берганда намоз билан ёрдам сўраш ҳам шу қабилдандир. Намозда киши Аллоҳга яқинлашиб, дили хотиржам бўлиб қолади. «Қачон Пайғамбар с.а.в.ни бирор муаммо ўраб олса, намозга югурардилар».49

«أَرِحْنَا بِهَا يَا بِلاَلُ»
Ва «Эй Билол, бизни у билан (намоз билан, азон билан) роҳатлантир»,50 дердилар.

Кейин Аллоҳ Таоло намоз хушу қилмайдиганлар (бўйин эгмайдиганлар) учун ўта оғир эканини билдиради. Бирор иш оғирлик қилаётган бўлса, бу иш менга катталик қилди, дейсиз. Бу ердаги каттадир сўзи мана шу маънода. Лекин намоз хушу қилувчилар яъни, Аллоҳдан қўрқадиганлар учун енгилдир. Улар намоз орқали Аллоҳга яқин бўлишга, Аллоҳни ёдга олиш билан дилларини хотиржамлантиришга ошиқиб, интилиб борадилар.

أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
– „Огоҳ бўлингизким, Аллоҳни зикр қилиш билан қалблар ором олур“. [13:28]
Бу ердаги хушу сўзи Аллоҳдан қўрқиш маъносида.

خَاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ
– „хорликдан эгилган“. [42:45]
Яъни, уларнинг бошига тушган хавф уларни хор қилди.

الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُوا رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ
– „46. Улар (нафси синиқлар) албатта Роббиларига рўбарў бўлишлари ва албатта Унга қайтиб боришларига ишонган зотлардир“. [2:46]

Бу оятда Аллоҳ Таоло ўша хушу қилувчиларнинг аҳволини баён қилди. Улар ўзларининг бир куни ўлишларини ва қайта тирилиб, қиёмат кунида Парвардигорларига қайтиб боришларини биладилар. Аҳволи шу эканини билган киши Аллоҳга Аллоҳ ундан рози бўлгани ҳолда йўлиқиш учун намозни адо этишга ҳарис бўлади. Бу ибодатга камоли эътибор билан ёндашади. Аллоҳга қайтиб боришига ҳам, савобу азобга ҳам имон келтирмайдиганларга келсак, улар учун намоз жуда оғир иш бўлиб туюлади. Чунки улар намознинг ортидан келадиган яхши нарсаларни умид қилмайдилар.

(49) Муслим: 4909. Абу Довуд: 1124. Аҳмад: 5/388. Тафсири Табарий 1/260.

(50) Мажмауз завоид: 1/145. Абу Довуд: 4987. Аҳмад: 5/364, 371.